Een studielening aanvragen in Nederland is voor veel studenten een noodzakelijke stap om hun studie te kunnen financieren, zeker sinds de invoering van het leenstelsel. Hier leggen we uit wat studiefinanciering inhoudt, hoe je een studielening aanvraagt bij DUO of andere aanbieders, wie ervoor in aanmerking komt, en wat de voorwaarden, terugbetaalregels en financiële gevolgen zijn.
Een studielening is geld dat studenten in Nederland kunnen lenen van de overheid, via de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), om hun studie te bekostigen, en het maakt deel uit van het bredere systeem van studiefinanciering. Deze studiefinanciering is de financiële ondersteuning die de Nederlandse overheid aan studenten biedt voor mbo-, hbo- en universitaire studies, en bestaat uit verschillende onderdelen: de basisbeurs, een aanvullende beurs, collegegeldkrediet en de studielening zelf. Sinds studiejaar 2023/2024 is de basisbeurs opnieuw ingevoerd als gift voor hoger onderwijs, terwijl de aanvullende beurs beschikbaar is voor studenten waarvan de ouders minder kunnen bijdragen. De studielening, die je maandelijks kunt aanvragen bij DUO om extra geld te lenen voor opleiding, is het deel dat je na je studie met rente moet terugbetalen en wordt gezien als een persoonlijke lening.
Hoewel de studielening via DUO doorgaans gunstigere voorwaarden heeft, zoals een relatief lage rente, is gebleken dat de rente op studieleningen recent (sinds 2023-2024) meer dan vijf keer zo hoog is en hoger dan beloofd blijft, wat ertoe leidt dat studenten verder in schulden komen. Deze opgebouwde studieschuld kan ook leiden tot duizenden euro’s lagere hypotheek bij het aanvragen van een woning, omdat studielening met studieschuld de maximale leenruimte beperkt. Na afronding van de studie begint de terugbetaling van de studielening, vaak met een rentevast periode van 5 jaar, waarbij de studielening component studiefinanciering maandelijks kan worden bedrag geleend naar draagkracht.
Een studielening aanvragen bij DUO gebeurt hoofdzakelijk online via Mijn DUO, waar je inlogt met je DigiD. Dit digitale portaal is de centrale plek voor voltijd mbo-, hbo- en universitaire studenten in Nederland om hun financiële ondersteuning te regelen. Je kunt de studielening hier maandelijks aanvragen om extra geld te lenen voor je opleiding, waarbij je het geleende bedrag naar eigen behoefte kunt aanpassen. DUO wordt breed aanbevolen voor extra geld tijdens je studie, aangezien het doorgaans gunstigere voorwaarden en een lagere rente biedt dan commerciële leningen, zelfs met de recente rentestijgingen die de maandlasten voor studenten verhogen.
Naast de reguliere studielening biedt DUO ook het collegegeldkrediet, speciaal bedoeld om je collegegeld te financieren, waarbij het leenbedrag afhangt van de hoogte van je collegegeld. Voor volwassenen tussen 30 en 55 jaar die een deeltijd hbo- of universitaire studie volgen, is er het levenlanglerenkrediet een speciale studielening die eveneens afhankelijk is van het collegegeld. De aanvraag voor al deze leningen verloopt via dezelfde weg in Mijn DUO, en mocht je tijdens of na het aanvraagproces vragen hebben, dan kun je contact opnemen met de DUO infolijn via (050) 599 77 55 voor ondersteuning.
Voor een studielening bij DUO komen in Nederland hoofdzakelijk studenten in aanmerking die voltijd een mbo-, hbo- of universitaire opleiding volgen. Je hebt recht op studiefinanciering, inclusief de studielening, vanaf de eerste maand van je studie, zelfs als je jonger dan 18 jaar bent. De specifieke leenmogelijkheden hangen af van je leeftijd en studierichting, waarbij het essentieel is dat je ingeschreven staat voor een erkende opleiding. Studenten met studiefinanciering kunnen via DUO extra geld lenen, naast bijvoorbeeld de basisbeurs of een aanvullende beurs, om studiekosten zoals collegegeld of studiematerialen te dekken.
Daarnaast zijn er specifieke regelingen voor andere groepen; zo kunnen volwassenen tussen 30 en 55 jaar die een deeltijd hbo- of universitaire studie volgen, gebruikmaken van het levenlanglerenkrediet. Voor personen die buiten de reguliere financieringsregelingen vallen, is er soms een renteloze studielening of gift beschikbaar tot € 5.000 via een studiebeurs voor het afronden van een opleiding aan HBO of universiteit, waarbij een leeftijdsgrens geen rol speelt. Kom je niet in aanmerking voor studiefinanciering via DUO, dan kun je, met beperkte mogelijkheden, een studielening aanvragen bij een bank of kredietverstrekker, waarbij je inkomen (zonder studiefinanciering) wordt beoordeeld.
De voorwaarden voor een studielening van DUO omvatten het feit dat je ingeschreven moet staan voor een erkende voltijd mbo-, hbo- of universitaire opleiding, waarbij de lening primair bedoeld is voor studiekosten zoals collegegeld of studiematerialen. Wat de terugbetaling betreft, begint de zogeheten “aanloopfase” op 1 januari volgend op het jaar waarin je recht op studiefinanciering stopt; in deze periode is aflossing al mogelijk maar nog niet verplicht. Twee jaar na de start van de aanloopfase begint de verplichte “aflosfase”, waarin je de studielening moet terugbetalen over een periode van 35 jaar voor studenten die onder het huidige leenstelsel vallen (vanaf 1 september 2015). De maandelijkse aflossing wordt vastgesteld op basis van je draagkracht, zodat je inkomen en financiële situatie in overweging worden genomen. Hoewel er flexibiliteit is, zoals de mogelijkheid om vervroegd of in één keer af te lossen, blijft de rente op studieleningen – die sinds 2023/2024 aanzienlijk is gestegen – een belangrijke factor die de totale terugbetaling beïnvloedt. Een uniek aspect van de studieschuld is dat deze door DUO niet wordt geregistreerd bij het BKR, in tegenstelling tot veel andere leningen. Voor specifieke leningen zoals het Levenlanglerenkrediet geldt dat je tot maximaal vijf keer de jaarlijkse studiekosten kunt lenen, met een terugbetalingstermijn van 15 jaar na afronding van de studie. Sinds studiejaar 2023-2024 zijn de terugbetaalregimes voor mbo-studenten bovendien gelijkgetrokken met die van studenten in het hoger onderwijs.
Het lenen voor je studie heeft aanzienlijke financiële gevolgen, zowel tijdens je studie als ver daarna. Je bouwt allereerst een studieschuld op, die door de invoering van het leenstelsel voor veel studenten enorme studieschuld betekent om hun studie kunnen financieren in Nederland, aangezien studeren voor sommige studenten in Nederland financieel onbetaalbaar zonder extra lenen is. Bovendien is de rente op studielening sinds 2023/2024 meer dan vijf keer zo hoog geworden en blijft hoger dan beloofd, waardoor studenten verder in schulden komen en de totale terugbetaling en maandlasten voor studenten verhogen. Deze aanhoudend hoge rente kan zelfs een blijvende negatieve impact hebben op studenten gedurende hun hele leven.
De meest ingrijpende langetermijngevolgen zijn vaak merkbaar bij de aanvraag van een hypotheek. Ondanks dat studieschuld via DUO niet wordt geregistreerd bij het BKR, telt deze wel degelijk mee wanneer hypotheekverstrekkers je maximale leenbedrag bepalen. Dit kan leiden tot een verminderde leenruimte voor hypotheek, waardoor je duizenden euro’s lagere hypotheek kunt krijgen dan zonder studielening. Zo kan een studielening €25.000 met een jaarinkomen van €50.000 de maximale hypotheek verlagen van circa €211.265 naar €175.408. De studieschuld ten opzichte van andere leningen heeft meer impact op maximale hypotheek, omdat de langere looptijd aflossing studieschuld het risico voor banken verhoogt. Het is dan ook cruciaal om goed na te denken over de hoogte van je studielening, ook als je bijvoorbeeld geld wilt lenen voor studie in het buitenland, want deze financiële verplichtingen beïnvloeden je toekomst significant.
Naast de reguliere studielening via DUO zijn er binnen de studiefinanciering diverse andere mogelijkheden om je studie te bekostigen, zoals de basisbeurs, de aanvullende beurs en het collegegeldkrediet, alsook het levenlanglerenkrediet. De basisbeurs is voor studenten in het hoger onderwijs sinds studiejaar 2023/2024 opnieuw ingevoerd als gift, wat betekent dat je dit deel van je studiefinanciering niet hoeft terug te betalen. Voor studenten van wie de ouders minder kunnen bijdragen, is er de aanvullende beurs, waarvan de hoogte afhankelijk is van het inkomen van de ouders van een student en deze wordt gegeven tot een maximaal bedrag. Specifiek voor de financiering van collegegeld biedt DUO het collegegeldkrediet, dat je helpt om je collegegeld te betalen.
Voor volwassenen tussen 30 en 55 jaar die een deeltijd hbo- of universitaire studie volgen, of een voltijd BOL mbo-opleiding, is er het levenlanglerenkrediet deze studielening geeft een leenmogelijkheid tot maximaal vijf keer de jaarlijkse studiekosten en heeft een terugbetalingstermijn van 15 jaar na afronding van de studie. Daarnaast bestaat er voor studenten die buiten de reguliere financieringsregelingen van DUO vallen, soms een renteloze studielening of gift tot € 5.000 via een studiebeurs voor het afronden van een opleiding aan HBO of universiteit, waarvoor geen leeftijdsgrens geldt en die in mei tot juni 2025 kan worden aangevraagd, met een minimale maandelijkse aflossing van € 50 na beëindiging van de studie. Mocht je geen aanspraak kunnen maken op de studiefinanciering van DUO, dan is een studielening bij een bank of kredietverstrekker een uiterste optie, al zijn de voorwaarden hiervan doorgaans minder gunstig.
De studiefinanciering in Nederland, inclusief de studielening, kent vrijwel geen structurele verschillen voor studenten aan het HBO en de universiteit. Zowel HBO- als universitaire studenten komen in aanmerking voor dezelfde onderdelen van studiefinanciering via DUO: de basisbeurs (sinds studiejaar 2023/2024 opnieuw als gift ingevoerd), de aanvullende beurs, het collegegeldkrediet en de reguliere studielening. De aanvraagprocedure verloopt identiek via Mijn DUO, waarbij je voor beide onderwijsinstellingen aan de algemene voorwaarden moet voldoen, zoals ingeschreven staan bij een erkende voltijdopleiding. Ook specifieke regelingen, zoals het Levenlanglerenkrediet voor volwassenen en de recent geïntroduceerde studiebeurs voor het afronden van een HBO- of universitaire opleiding, zijn toegankelijk voor zowel HBO- als WO-studenten. Deze renteloze studielening of gift, met een maximaal bedrag van € 5.000 per uitgifte en een jaarbudget van € 26.000, is specifiek gericht op studenten die hun opleiding willen afronden om hun positie op de arbeidsmarkt te verbeteren, en kan in mei tot juni 2025 worden aangevraagd met een geldig HBO- of WO-inschrijvingsbewijs.
Voor officiële richtlijnen en de meest actuele updates over studiefinanciering in Nederland, is de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) de primaire en meest gezaghebbende bron. Op de website www.DUO.nl vind je uitgebreide studiefinancieringsinformatie over alle aspecten, inclusief de basisbeurs, aanvullende beurs, collegegeldkrediet en de studielening. Dit digitale platform is de centrale plek voor studenten die een mbo-, hbo- of universitaire opleiding volgen om hun financiële ondersteuning te regelen, en biedt details over aanvraagprocedures, voorwaarden en terugbetalingsregels voor de studieschuld.
Naast de website kun je met specifieke vragen over jouw persoonlijke situatie of de verschillende onderdelen van studiefinanciering telefonisch contact opnemen met de DUO infolijn via (050) 599 77 55, bereikbaar van maandag tot vrijdag. Verder bieden organisaties zoals Study in Holland, de Studentenlijn, de Landelijke Studentenvakbond (LSVB) en Startstuderen.nl op hun websites aanvullende informatie en advies over onderwijsfinanciering, studiekosten, huisvesting en de belangenbehartiging van studenten.
Het aanvragen van een studielening voor je studie vraagt om een gestructureerde aanpak en een goed begrip van het proces. Hoewel de meeste studenten hun studielening regelen via Mijn DUO met je DigiD, zijn er voor specifieke situaties of beurzen aanvullende of vergelijkbare stappen nodig. Hieronder vind je de praktische stappen en tips die je helpen bij de aanvraag:
Voor een overzicht van de mogelijkheden en om direct online een studielening aan te vragen, kun je terecht op onze studielening aanvragen pagina.
Voor volwassenen die overwegen een studie te starten of te hervatten, biedt het Levenlanglerenkrediet (LLLK) een specifieke studielening in Nederland. Deze studiefinanciering is specifiek bedoeld voor studiekosten van erkende opleidingen en wordt door de Nederlandse overheid aangeboden met gunstige voorwaarden. Het LLLK is beschikbaar voor volwassenen tot 55 jaar, ook voor een tweede HBO Bachelor- of Masteropleiding, zodat zij hun leertraject kunnen financieren. De exacte mogelijkheden en voorwaarden, zoals de looptijd van 15 jaar voor terugbetaling, zijn afgestemd op de behoeften van volwassen studenten die willen investeren in hun toekomst.
Studeren in het buitenland is een levensveranderende ervaring die de persoonlijke ontwikkeling en taalvaardigheden van studenten stimuleert, maar deze keuze brengt ook flinke financiële kosten met zich mee. Denk hierbij aan hogere reis-, verblijf- en studiekosten, vaak een stuk meer dan een studie in Nederland.
De opties voor Nederlandse studenten om een studielening af te sluiten voor een studie buiten Nederland zijn vaak beperkt. Geld lenen direct in het buitenland is doorgaans niet mogelijk of niet slim voor Nederlanders, onder andere vanwege verschillen in regelgeving en risico’s. Wel kunnen studenten die een volledige opleiding of een kortere periode in het buitenland doen, via DUO een OV-vergoeding aanvragen. Bovendien zijn er specifieke Nederlandse studiebeurzen, zoals de Studiebeurs voor het afronden van een HBO- of universitaire opleiding, die als lening of gift tot € 5.000 dienen en ook voor studie in het buitenland gelden. Voor master- en postmasteropleidingen in het buitenland zijn er zelfs renteloze leningen tot € 6.000 beschikbaar, mits aan specifieke voorwaarden wordt voldaan.
Wanneer je een studielening overweegt, zeker als dit buiten de gebruikelijke DUO-kanalen om gaat, start het proces vaak met het aanvragen van een gratis en vrijblijvende offerte. Deze stap biedt de mogelijkheid om zonder directe verplichtingen inzicht te krijgen in de beschikbare opties. Zodra je een aanvraag indient bij een bank of kredietverstrekker, ontvang je een gedetailleerd aanbod. Dit aanbod omvat alle essentiële informatie, waaronder de looptijd van de lening, de van toepassing zijnde rente en de specifieke voorwaarden. Het is dan ook verstandig om deze offerte aandachtig te bestuderen, met bijzondere aandacht voor de rente en de looptijd, om zo een weloverwogen beslissing te kunnen nemen over de financiële impact. Indien je een bestaande lening wilt oversluiten met de nieuwe studielening, is het noodzakelijk dit kenbaar te maken in je aanvraag, zodat de kredietverstrekker dit meeneemt in de beoordeling.
De belangrijkste terugbetaalopties voor je studielening bij DUO zijn helder en bieden flexibiliteit. Standaard los je maandelijks af, waarbij het bedrag wordt vastgesteld op basis van je financiële draagkracht. Dit houdt in dat je maandelijkse betalingen meebewegen met je inkomen, zodat de lasten beheersbaar blijven. Een andere kernoptie is de mogelijkheid om vervroegd af te lossen of de lening in één keer af te betalen. Dit kan aantrekkelijk zijn als je financiële situatie verbetert en je sneller van je studieschuld af wilt zijn. Hoe kun je deze opties strategisch inzetten voor jouw financiële toekomst?
Ja, je kunt je studielening zeker eerder aflossen. Bij een studielening van DUO is het altijd mogelijk om extra af te lossen of zelfs de hele lening in één keer af te betalen, en dit is bovendien boetevrij. Door vervroegd af te lossen, verlaag je de totale rentelasten die je over de looptijd van je lening betaalt. Daarnaast kan het vroegtijdig aflossen van je studieschuld een positief effect hebben op je toekomstige leencapaciteit voor een hypotheek, omdat woningkopers met minder maandlasten voor de studielening een hogere maximale hypotheek kunnen krijgen. Het is dus een slimme financiële zet om je studieschuld te verminderen zodra je de mogelijkheid hebt, om zo sneller financieel onafhankelijk te worden en je opties op de woningmarkt te verbeteren.
Wanneer je merkt dat je moeite hebt met het terugbetalen van je studielening, is het belangrijk om zo snel mogelijk contact op te nemen met DUO. DUO is jouw leningverstrekker en door tijdig te communiceren kun je extra kosten, boetes en rente voorkomen, die kunnen leiden tot grotere financiële problemen en restschuld. DUO kan met je meedenken over passende oplossingen, zoals het afspreken van een flexibele betalingsregeling die beter aansluit bij je draagkracht, of een tijdelijke pauze in de aflossing. Mocht je er met DUO niet uitkomen, dan is het verstandig om hulp te zoeken bij een schuldbemiddelaar om ernstigere gevolgen te voorkomen.
Bij het zoeken naar een alternatieve of aanvullende studielening naast die van DUO, biedt Lening.com een waardevolle service door het proces van vergelijken en aanvragen eenvoudig en transparant te maken. Door de Lening.com vergelijker krijgen studenten binnen enkele minuten inzicht in de actuele laagste rentetarieven en geschikte leenopties van een breed aanbod aan betrouwbare kredietverstrekkers. Het doel “geld lenen voor studie” is één van de meest gekozen leendoelen voor een persoonlijke lening via Lening.com, waarbij de meest voordelige lening direct bovenaan het overzicht wordt getoond. Dit tijdbesparende proces helpt je de beste voorwaarden te vinden voor een studielening die past bij jouw persoonlijke situatie, vooral als een persoonlijke lening een voordeliger alternatief blijkt dan bijvoorbeeld een doorlopend krediet.