Een borgstelling lening is een financiële zekerheid waarbij een derde partij garant staat voor de terugbetaling van de lening wanneer de oorspronkelijke lener dit niet meer kan, waardoor de kredietverstrekker extra zekerheid krijgt. Dit houdt in dat de borgtocht de persoon volgt en dus persoonlijke aansprakelijkheid met zich meebrengt voor degene die borg staat. Op deze pagina leert u precies wat een borgstelling inhoudt, hoe het proces werkt, welke voorwaarden en risico’s eraan verbonden zijn, en welke rol het speelt bij zowel particuliere als zakelijke leningen.
Een borgstelling bij een lening betekent dat een derde partij – de borgsteller – zich formeel verbindt om de lening terug te betalen aan de kredietverstrekker mocht de oorspronkelijke lener in gebreke blijven. Dit mechanisme komt vaak voor wanneer de lener zelf onvoldoende onderpand kan bieden of de kredietwaardigheid niet sterk genoeg is. Zo leggen bijvoorbeeld ondernemers of DGA’s bij zakelijke leningen zonder onderpand vaak een persoonlijke borgstelling af. Door deze financiële zekerheid krijgt de kredietverstrekker extra vertrouwen, wat de kans op goedkeuring van de borgstelling lening aanzienlijk verhoogt. Voor de borgsteller brengt dit een aanzienlijk risico met zich mee; de borgtocht volgt de persoon en betekent dat men met het gehele persoonlijke vermogen en bezittingen aansprakelijk kan worden gesteld als de lener de betalingsverplichtingen niet nakomt. Een ouder kan bijvoorbeeld borg staan voor een kind bij een hypothecaire lening, wat extra zekerheid biedt aan de bank. Hoewel een persoonlijke borgstelling in de basis als een ‘morele zekerheid’ kan worden gezien, kan deze door verdere afspraken, zoals een hypothecaire inschrijving, uitgroeien tot een ‘harde zekerheid’.
Een borgstelling bij een lening werkt doorgaans als volgt: een borgsteller verbindt zich schriftelijk om de financiële verplichtingen van de oorspronkelijke lener over te nemen als deze niet meer kan betalen. Dit begint met een formele schriftelijke borgstellingsovereenkomst tussen de kredietverstrekker en de borgsteller. Zodra de lener in gebreke blijft met de overeengekomen termijnbetalingen, kan de kredietverstrekker de borgsteller aanspreken, waarna deze verplicht is het geleende bedrag – of een vooraf afgesproken deel, bijvoorbeeld vaak 25% bij persoonlijke borgstellingen – plus eventuele kosten zoals een garantieprovisie (soms 1% van het bruto leenbedrag met eenmalige afhandelingskosten), terug te betalen.
Na deze betaling door de borgsteller ontstaat er een regresvordering op de oorspronkelijke lener, wat inhoudt dat de borgsteller het betaalde bedrag kan proberen te verhalen. Een borgstelling lening kan een onbepaalde looptijd hebben en in omvang variëren (aflopende of vaste omvang). Waar een standaard persoonlijke borgstelling vaak een ‘morele zekerheid’ is, kan een ‘harde zekerheid’ ontstaan via een gesecureerde borgstelling met aanvullende zekerheden zoals een hypothecaire inschrijving op onroerend goed, een pandrecht, of een bankgarantie, wat directe executie via activa mogelijk maakt. Specifiek is een hypothecaire borgstelling beperkt tot de waarde van het onderpand.
Voor een borgstelling lening gelden diverse cruciale voorwaarden, die zorgen voor duidelijkheid en bescherming van alle betrokken partijen. Allereerst is een formele schriftelijke borgstellingsovereenkomst essentieel, waarvan de voorwaarden, inclusief de maandelijkse terugbetalingen, looptijd en waarborgen, vóór contractsluiting volledig en duidelijk aan de borgsteller gecommuniceerd en aanvaard moeten zijn om geldigheid te verkrijgen. Kredietverstrekkers toetsen de financiële draagkracht van de borgsteller zorgvuldig, aangezien borgtocht de persoon volgt en persoonlijke aansprakelijkheid met zich meebrengt; bij bijvoorbeeld een persoonlijke borgstelling kan dit een standaard borgstelling van 25 procent van financieringsbedrag zijn, met maximale borgstelling van € 100.000 of uitzonderingen in specifieke gevallen.
Daarnaast is bij zakelijke borgstelling voor bv-schulden, met name door ondernemers met BV of DGA’s, vereist dat de borgstelling is zakelijk handelen; dit betekent onder meer een borgstellingsvergoeding tussen DGA en BV en dat de borgstelling onder dezelfde voorwaarden en omstandigheden door een onafhankelijke derde tegen een niet winstdelende vergoeding zou zijn aangegaan. Zakelijk krediet kan tevens een grondige bedrijfsscreening en reputatiecontrole bevoegde personen voor borgstelling noodzakelijk maken. Een onzakelijke borgstelling kan ongunstige fiscale gevolgen hebben, aangezien deze niet als zakelijk handelen wordt beschouwd. Ook gelden voor borgstellingskrediet specifieke voorwaarden, zoals dat de onderneming onvoldoende middelen en tekort aan zekerheden moet hebben, maar wel voldoende toekomstperspectief.
Aan een borgstelling zijn voor de borgsteller aanzienlijke risico’s verbonden, waarvan de persoonlijke aansprakelijkheid de belangrijkste is. Dit betekent dat de borgtocht de persoon volgt, waardoor de borgsteller met het gehele persoonlijke vermogen en bezittingen aansprakelijk kan worden gesteld als de oorspronkelijke lener de betalingsverplichtingen niet nakomt. Een aanvullend risico is dat een borgstelling lening een onbepaalde looptijd kan hebben en zelfs gold voor oude en nieuwe schulden zonder einddatum, wat uw financiële verplichtingen onbeperkt in tijd kan maken. Daarnaast kan een onzakelijke borgstelling, bijvoorbeeld wanneer een DGA borg staat voor zijn BV zonder een passende borgstellingsvergoeding of op voorwaarden die een onafhankelijke derde niet zou accepteren, leiden tot ongunstige fiscale gevolgen. Hoewel u een regresvordering heeft op de oorspronkelijke lener om betaalde bedragen te verhalen, is er een reële kans dat deze persoon alsnog niet kan betalen, waardoor u het geld niet terugkrijgt. Bovendien kan een borgstelling zijn afgegeven zonder dat de borgsteller geen zekerheden heeft ontvangen van de lener, waardoor de borgsteller in een nog kwetsbaardere positie verkeert.
De rol van borgstelling bij zakelijke leningen is primair het bieden van aanvullende zekerheid aan kredietverstrekkers, met name wanneer de onderneming zelf onvoldoende onderpand of een minder sterke kredietwaardigheid heeft. Dit vergroot de kans dat bedrijven, van start-ups tot groeiende ondernemingen, een zakelijke lening kunnen krijgen voor investeringen in bedrijfsgroei, zoals nieuwe apparatuur, voorraad, of de financiering van een bedrijfspand of werkkapitaal. Voor ondernemers die een rechtspersoon zoals een besloten vennootschap (BV) besturen (DGA’s), is een persoonlijke borgstelling, waarbij zij privé meetekenen en dus met hun persoonlijke vermogen aansprakelijk worden, vaak een vereiste om de borgstelling lening te verkrijgen. Deze borgtocht volgt de persoon en verhoogt de zekerheid voor de geldverstrekker dat de lening, die uitsluitend voor zakelijke doeleinden wordt gebruikt, wordt terugbetaald.
Naast persoonlijke borgstellingen speelt ook de overheid een belangrijke rol met regelingen zoals de Borgstellingsregeling MKB-kredieten (BMKB). Deze regeling staat borg namens de overheid voor een deel van de lening aan MKB-ondernemers die onvoldoende eigen zekerheden kunnen bieden, waardoor banken of andere financiële instellingen eerder bereid zijn een zakelijke lening te verstrekken. Het doel hiervan is om investeringen en bedrijfsgroei te stimuleren, door het risico voor kredietverstrekkers te verminderen en zo de toegang tot financiering voor het MKB te vergemakkelijken.
Wanneer een borgstelling lening niet mogelijk of wenselijk is, bijvoorbeeld om de persoonlijke aansprakelijkheid te vermijden die borgtocht de persoon volgt, zijn er diverse alternatieven beschikbaar. Voor ondernemers die zakelijke financiering zoeken, bieden non-bancaire geldverstrekkers een reeks alternatieve financieringsroutes, zoals
Voor particulieren die geen lening bij een bank of kredietverstrekker kunnen krijgen, zijn alternatieven zoals een onderhandse lening bij vrienden of familie mogelijk (waarbij een schriftelijke overeenkomst sterk wordt aanbevolen) of een lening bij gemeentelijke kredietbank, welke vaak is gericht op sociale en maatschappelijke behoeften en minder strikte eisen kan stellen aan traditionele zekerheden. Deze alternatieven kunnen andere leenvoorwaarden hanteren en zijn vaak specifieke oplossingen voor situaties waarin traditionele borgstellingen niet toepasbaar zijn.
Om een borgstelling lening succesvol af te sluiten, doorloopt u als borgsteller een aantal belangrijke fasen die zorgen voor duidelijkheid en bescherming. Dit begint met een zorgvuldige voorbereiding en eindigt met het formeel vastleggen van de afspraak. De belangrijkste stappen zijn:
Het zorgvuldig doorlopen van deze stappen helpt om de risico’s goed in kaart te brengen en de juridische geldigheid van de borgstelling te waarborgen.
Borg staan voor een lening betekent dat u een persoonlijke financiële garantie afgeeft aan de kredietverstrekker. U belooft hiermee de betalingsverplichtingen van de oorspronkelijke lener over te nemen wanneer deze niet meer kan betalen. Dit is een serieuze verantwoordelijkheid, want de schuld volgt de borgsteller persoonlijk en kan het gehele privévermogen beïnvloeden als de lener in gebreke blijft. Niet alleen directe familie, maar ook derden zoals leveranciers kunnen een dergelijke borgstelling lening afgeven om financiering te faciliteren, vaak wanneer de lener zelf onvoldoende zekerheid kan bieden. De precieze omvang van deze verplichting varieert; zo kan een borgtocht een aflopende of vaste omvang hebben, waarbij een aflopende borgtocht vermindert naarmate de lening wordt afbetaald, terwijl een vaste omvang gelijk blijft. Denk bijvoorbeeld aan ouders die borg staan voor een deel of de gehele hypothecaire lening van hun kind, wat cruciaal kan zijn voor het verkrijgen van de financiering en zelfs relevant is voor het behoud van hypotheekrenteaftrek voor het kind.
Een spoed lening aanvragen met borgstelling is vaak een uitdagende combinatie, omdat de snelheid die bij een spoedlening hoort, doorgaans botst met de grondige beoordeling en formele procedures die een borgstelling lening vereist. Hoewel u in principe een lening kunt proberen aan te vragen waar een borgsteller garant staat, zal het toevoegen van een borgstelling het proces in de meeste gevallen vertragen, wat haaks staat op de directe geldbehoefte die een ‘spoed’ aanvraag impliceert.
Voor een echte spoedlening, bedoeld voor acute financiële noodsituaties en vaak met een uitbetaling binnen 12 tot 24 uur, ligt de focus op snelle goedkeuring. Een borgstelling lening daarentegen vraagt om een zorgvuldige toetsing van de financiële draagkracht van de borgsteller en het opstellen van een schriftelijke borgstellingsovereenkomst, wat tijd in beslag neemt. Dit betekent dat als u snel geld nodig heeft, een traject met een volledige borgstelling waarschijnlijk geen geschikte route is vanwege de extra stappen en verificatie die nodig zijn om de persoonlijke aansprakelijkheid van de borgsteller vast te leggen.
Het aanvragen van een borgstelling lening bij ING volgt een geïntegreerd proces, waarbij de algemene stappen voor een borgstelling samenkomen met de specifieke procedures van de bank. Voor de aanvraag van een lening met borgstelling zal ING allereerst de financiële situatie van zowel de hoofdlener als de potentiële borgsteller grondig beoordelen, gezien de persoonlijke aansprakelijkheid die de borgtocht met zich meebrengt. Bij zakelijke financiering kan ING de aanvraag faciliteren via bijvoorbeeld het Borgstellingskrediet voor het Midden- en Kleinbedrijf (BMKB), een constructie waarbij de overheid borg staat voor een deel van de lening. Houd er rekening mee dat voor het aanvragen van een lening boven de €250.000 bij ING altijd een persoonlijk gesprek met een adviseur van ING vereist is, om de complexiteit en voorwaarden zorgvuldig te bespreken.
Ja, u kunt borg staan voor een persoonlijke lening, bijvoorbeeld voor een familielid of vriend. Dit is vaak nodig wanneer de hoofdlener zelf onvoldoende financiële draagkracht of kredietwaardigheid heeft om de lening zelfstandig af te sluiten. Door borg te staan, geeft u de kredietverstrekker extra zekerheid, wat de kans op goedkeuring van de borgstelling lening kan verhogen. Houd er rekening mee dat de borgtocht de persoon volgt, waardoor u persoonlijke aansprakelijkheid draagt; u bent dan verplicht de schuld terug te betalen met uw eigen vermogen en bezittingen als de oorspronkelijke lener in gebreke blijft.
Wanneer een lener zijn betalingsverplichtingen niet kan nakomen, is de belangrijkste eerste stap om onmiddellijk de kredietverstrekker te informeren over de betalingsproblemen. Als u dit niet doet, kan de situatie snel verergeren. De kredietverstrekker zal meestal eerst een herinnering aan de lener sturen en een termijn stellen om het openstaande bedrag terug te betalen. De lener die lening niet kan terugbetalen zou dan moeten proberen een betalingsregeling af te spreken met de leningverstrekker om bijvoorbeeld de maandelijkse aflossingen tijdelijk aan te passen. Bij een borgstelling lening is snelle communicatie extra belangrijk, want als de lener in gebreke blijft, zal de kredietverstrekker de borgsteller aanspreken.
Als een betalingsregeling uitblijft of als de lener die achterstallige aflossingen niet betaalt de afspraken niet nakomt, riskeert de lener die lening niet kan terugbetalen de inschakeling van een incassobureau of een deurwaarder. Dit leidt tot een verergering van het probleem door fors oplopende incasso- en deurwaarderskosten. Langdurige wanbetaling kan bovendien resulteren in een negatieve aantekening bij kredietregistratiebureaus, wat toekomstige financieringen aanzienlijk bemoeilijkt. Indien de leningnemer met betalingsproblemen geen betalingsregeling kan treffen met de kredietverstrekker, kan hij hulp zoeken bij een schuldbemiddelaar of de afdeling Maatschappelijk Werk van de gemeente.