De verjaring van een doorlopend krediet treedt in wanneer een wettelijk vastgestelde termijn voor het opeisen van een schuld is verstreken. Dit proces is uniek voor dit type lening, omdat een doorlopend krediet flexibel van aard is en in principe blijft doorlopen zolang bedragen worden opgenomen, al kent het in Nederland wel een maximale looptijd van veelal 15 jaar (of 240 maanden) die kan variëren door rente, extra aflossingen en nieuwe opnames. Op deze pagina ontdekt u precies hoe de verjaringstermijn bij doorlopend krediet werkt, inclusief de wettelijke voorwaarden, de gevolgen voor alle betrokkenen, en hoe u verjaring kunt voorkomen of juist activeren. Ook vergelijken we dit met andere leningsoorten en beantwoorden we uw meest gestelde vragen.
Verjaring bij doorlopend krediet houdt in dat een kredietverstrekker na het verstrijken van een wettelijk vastgestelde termijn zijn recht verliest om de openstaande schuld via de rechter op te eisen. Gezien de flexibele aard van een doorlopend krediet, waarbij je continu geld kunt opnemen en aflossen tot een afgesproken kredietlimiet, is het startpunt van deze termijn vaak complexer dan bij een vaste lening.
In Nederland bedraagt de algemene verjaringstermijn voor een vordering uit een doorlopend krediet vijf jaar, die begint te lopen zodra een betalingstermijn is verstreken en de kredietverstrekker de schuld kan opeisen. Het is cruciaal om te weten dat verjaring niet automatisch intreedt de schuldenaar moet er zelf een beroep op doen bij de kredietverstrekker. Bovendien kan de verjaringstermijn worden ‘gestuit’ – bijvoorbeeld door een schriftelijke aanmaning van de kredietverstrekker of een erkenning van de schuld door de kredietnemer (zoals een deelbetaling) – waardoor de termijn opnieuw begint. Dit dynamische karakter maakt de verjaring van een doorlopend krediet een specifiek aandachtspunt voor zowel kredietnemers als -verstrekkers.
Voor de verjaring van doorlopend krediet in Nederland gelden wettelijke voorwaarden die draaien om een termijn van vijf jaar. Deze termijn begint te lopen zodra een betalingstermijn is overschreden en de kredietverstrekker de openstaande schuld kan opeisen. Het is belangrijk om te beseffen dat de verjaring niet vanzelf ingaat, maar dat de schuldenaar er zelf een beroep op moet doen bij de kredietverstrekker om het recht op betaling te laten vervallen.
De verjaringstermijn kan bovendien worden ‘gestuit’ of onderbroken. Dit betekent dat de termijn van vijf jaar volledig opnieuw begint te lopen. Stuiting gebeurt bijvoorbeeld wanneer de kredietverstrekker een schriftelijke aanmaning stuurt naar de schuldenaar, of wanneer de kredietnemer de schuld erkent door een deelbetaling te doen. Door deze mogelijkheid tot stuiting kan een schuld uit een doorlopend krediet, als de kredietverstrekker actief blijft herinneren, in de praktijk mogelijk nooit definitief verjaren.
De verjaringstermijn bij een doorlopend krediet in Nederland werkt met een wettelijke termijn van vijf jaar, die begint zodra een betalingstermijn is verstreken en de kredietverstrekker de schuld kan opeisen. Het flexibele karakter van het doorlopend krediet maakt het startpunt van deze termijn vaak minder eenduidig dan bij andere leningen, omdat er continu geld opgenomen en afgelost kan worden. De verjaring doorlopend krediet treedt bovendien niet vanzelf in; de schuldenaar moet er zelf een beroep op doen bij de kredietverstrekker. Deze termijn kan echter worden ‘gestuit’ – bijvoorbeeld door een schriftelijke aanmaning van de kredietverstrekker of een erkenning van de schuld door de kredietnemer – waardoor de vijfjaarstermijn volledig opnieuw begint te lopen. Een cruciaal aspect is dat de mogelijkheid om nieuwe bedragen op te nemen bij een doorlopend krediet in Nederland doorgaans stopt na maximaal 2 jaar na het afsluiten van het krediet, waarna het overgaat in een aflossingsfase, hoewel de totale maximale looptijd kan oplopen tot 240 maanden (20 jaar), mede bepaald door toezichthouders zoals de Autoriteit Financiële Markten (AFM).
De verjaring van een doorlopend krediet heeft directe gevolgen voor zowel de kredietnemer als de kredietverstrekker, voornamelijk omdat de wettelijke afdwingbaarheid van de schuld dan vervalt. Voor de kredietverstrekker betekent dit dat deze het recht verliest om de openstaande schuld via de rechter op te eisen, wat leidt tot een financieel verlies en het definitieve einde van de mogelijkheid tot juridische incasso. De kredietnemer is hierdoor niet langer wettelijk verplicht om de schuld terug te betalen, wat een aanzienlijke financiële last van zijn schouders kan nemen. Het is belangrijk te beseffen dat de schuld zelf niet verdwijnt, maar enkel de wettelijke mogelijkheid om deze af te dwingen; er kan voor de kredietnemer een morele verplichting tot terugbetaling blijven bestaan. Bovendien moet de kredietnemer zelf een beroep doen op de verjaring; dit gebeurt niet automatisch. Een onverwacht gevolg is dat zelfs na verjaring, als de kredietnemer toch een (deel)betaling doet, dit gezien wordt als erkenning van de schuld, waardoor de verjaringstermijn opnieuw begint te lopen. Dit dynamische karakter maakt de gevolgen van verjaring doorlopend krediet complexer dan enkel het verdwijnen van de schuld.
Om de complexe werking van de verjaring doorlopend krediet te verduidelijken, belichten we hieronder enkele praktische voorbeelden en casussen. Deze scenario’s laten zien hoe de verjaringstermijn van vijf jaar kan starten, onderbroken kan worden door ‘stuiting’, of in zeldzame gevallen daadwerkelijk kan leiden tot het vervallen van de wettelijke afdwingbaarheid.
Deze voorbeelden illustreren dat een schuld uit een doorlopend krediet in de praktijk zelden definitief verjaart zonder actieve stappen van de kredietnemer en, belangrijker, zonder volledige inactiviteit van de kredietverstrekker gedurende een aaneengesloten periode van vijf jaar.
Om de verjaring van een doorlopend krediet te voorkomen of juist te activeren, moeten zowel kredietverstrekkers als kredietnemers specifieke stappen ondernemen. Kredietverstrekkers kunnen verjaring voorkomen door de termijn actief te ‘stuiten’, wat inhoudt dat de wettelijke vijfjaarstermijn volledig opnieuw begint. Dit doen zij met gerichte acties zoals het sturen van een schriftelijke aanmaning, een aangetekende brief met betalingsherinnering, of een e-mail met een duidelijke betaalherinnering inclusief ontvangstbevestiging om de ontvangst te bewijzen. Ook het instellen van een eis bij de rechter, bijvoorbeeld door het uitbrengen van een dagvaarding om betaling juridisch af te dwingen, stuit de verjaring en zorgt ervoor dat de termijn van vijf jaar opnieuw begint te lopen, wat zo vaak als nodig kan gebeuren zolang de verjaringstermijn loopt. Voor kredietnemers die de verjaring van doorlopend krediet willen ‘activeren’, is de belangrijkste stap om gedurende de vijf jaar na het opeisbaar worden van de schuld geen enkele actie te ondernemen die de schuld erkent, zoals het doen van (deel)betalingen. Na het verstrijken van deze termijn moeten zij vervolgens zelf formeel een beroep op de verjaring doen bij de kredietverstrekker om de wettelijke afdwingbaarheid te laten vervallen.
De specifieke kenmerken van een doorlopend krediet, zoals de mogelijkheid om flexibel geld op te nemen en af te lossen tot een afgesproken kredietlimiet, bepalen voor een groot deel de dynamiek van de looptijd en daarmee de relatie tot verjaring doorlopend krediet. Afgeloste bedragen kunnen in de beginfase vaak opnieuw worden opgenomen, wat het doorlopende karakter versterkt. Echter, de periode waarin je nieuwe bedragen kunt opnemen is in Nederland doorgaans beperkt, veelal tot maximaal 2 jaar na het afsluiten van het krediet. Na deze opnameperiode gaat het krediet over in een verplichte aflossingsfase, wat een belangrijk punt is voor de verjaringstermijn, omdat vanaf dat moment de schuld anders opeisbaar kan worden. De totale maximale looptijd voor de volledige aflossing kan oplopen tot 240 maanden (20 jaar), hoewel de daadwerkelijke looptijd kan variëren afhankelijk van de rente, extra aflossingen en eventuele eerdere opnames. Het unieke van deze flexibele opname- en aflossingsstructuur is dat het startpunt van de verjaringstermijn complexer te bepalen is dan bij een lening met een vaste looptijd.
Om uw doorlopend krediet goedkoper te maken door oversluiten, is de meest voorkomende en vaak voordeligste mogelijkheid het omzetten naar een persoonlijke lening. Deze stap kan leiden tot lagere maandlasten en aanzienlijke besparingen op de totale rentekosten, vooral voor doorlopende kredieten die zijn afgesloten vóór 1 maart 2022, aangezien nieuwe regelgeving deze oudere kredieten mogelijk minder aantrekkelijk maakt. Hoewel een doorlopend krediet flexibiliteit biedt, waaronder de mogelijkheid tot boetevrij extra aflossen, kan de overstap naar een persoonlijke lening u een vaste looptijd en een vaste, lagere rente bieden, wat zorgt voor meer financiële zekerheid en overzicht. Het oversluiten zelf is doorgaans gratis. Voordat u de overstap maakt, is het vergelijken van rentetarieven onmisbaar om de lening te vinden die het beste past bij uw financiële situatie en de grootste besparing oplevert.
Een persoonlijke lening en een doorlopend krediet verschillen fundamenteel in structuur en flexibiliteit, hoewel de wettelijke verjaringstermijn van vijf jaar voor beide geldt in Nederland. Bij een persoonlijke lening leen je een vast bedrag met een vaste rente en een vaste looptijd, waarbij afgeloste bedragen niet opnieuw kunnen worden opgenomen en de lening na de afgesproken termijn volledig is afbetaald. Daarentegen biedt een doorlopend krediet de mogelijkheid om flexibel geld op te nemen en af te lossen tot een afgesproken kredietlimiet, waarbij afgeloste bedragen vaak opnieuw opneembaar zijn en de rente variabel is. Dit betekent dat bij een persoonlijke lening het startpunt van de verjaring, na een gemiste betaling, vaak duidelijker is vast te stellen dan bij een doorlopend krediet, waar de doorlopende opname- en aflossingsmogelijkheden het moment van opeisbaarheid en daarmee de start van de verjaring doorlopend krediet complexer maken. Hoewel de termijn van vijf jaar voor juridische afdwingbaarheid voor beide leningtypen identiek is en gestuit kan worden door bijvoorbeeld een aanmaning of deelbetaling, zorgt de vaste aard van de persoonlijke lening voor meer voorspelbaarheid in de looptijd en verjaringsprocessen, terwijl de flexibiliteit van het doorlopend krediet een actievere monitoring door zowel kredietnemer als -verstrekker vereist om verjaringseffecten te managen.
Voor een consumptieve lening in Nederland, zoals een persoonlijke lening of een doorlopend krediet, geldt een wettelijke verjaringstermijn van vijf jaar. Dit betekent dat na het verstrijken van deze periode de kredietverstrekker zijn recht verliest om de openstaande schuld via de rechter op te eisen. De termijn begint te lopen zodra een betalingstermijn is verstreken en de lening opeisbaar is geworden. Het is essentieel om te weten dat deze verjaring niet automatisch intreedt; de schuldenaar moet er zelf een beroep op doen bij de kredietverstrekker. Bovendien kan de verjaringstermijn worden ‘gestuit’ – bijvoorbeeld door een schriftelijke aanmaning van de kredietverstrekker of een erkenning van de schuld door de kredietnemer (zoals een deelbetaling) – waardoor de vijfjaarstermijn volledig opnieuw begint. Dit maakt dat een schuld uit een consumptieve lening in de praktijk zelden definitief verjaart als de kredietverstrekker actief blijft herinneren. Zelfs na verjaring blijft de schuld moreel bestaan, en een onverwachte betaling kan de verjaringstermijn opnieuw activeren.
De verjaringstermijn bij doorlopend krediet begint in Nederland te lopen zodra een betalingstermijn is verstreken en de kredietverstrekker de openstaande schuld kan opeisen. Het flexibele karakter van dit type lening, waarbij je vaak gedurende de eerste jaren afgeloste bedragen opnieuw kunt opnemen tot een kredietlimiet, maakt het bepalen van dit exacte startpunt echter gelaagd. Het is niet altijd simpelweg de eerste gemiste maandelijkse betaling, maar eerder het moment waarop de hele lening juridisch ‘opeisbaar’ wordt, bijvoorbeeld wanneer de kredietverstrekker de opnamemogelijkheid definitief stopzet en het krediet volledig in een aflossingsfase overgaat, of de overeenkomst opzegt wegens aanhoudende wanbetaling.
Ja, de verjaring van een schuld kan zowel gestuit als onderbroken (geschort) worden. Waar stuiting inhoudt dat de verjaringstermijn van vijf jaar volledig opnieuw begint te lopen, zorgt een schorsing ervoor dat deze termijn tijdelijk pauzeert en na het wegvallen van de reden weer verdergaat waar hij gebleven was. De verjaringstermijn van een doorlopend krediet kan bijvoorbeeld opgeschort worden in geval van overmacht, of door specifieke afspraken tussen de kredietverstrekker en de kredietnemer. Dit nuanceverschil is relevant omdat het de uiteindelijke lengte van de verjaringstermijn kan beïnvloeden zonder dat deze telkens opnieuw start. Denk eraan dat een rechter de verjaring niet uit zichzelf vaststelt; de schuldenaar moet hier altijd zelf een beroep op doen.
Zodra de verjaringstermijn voor een doorlopend krediet is verstreken, verliest de kredietverstrekker definitief het recht om de openstaande schuld via een gerechtelijke procedure op te eisen, zoals ook vastgelegd in het Nederlandse schuldenrecht. Dit betekent dat de vordering niet langer afdwingbaar is in de rechtbank, zelfs als de schuld zelf nog steeds bestaat. Voor de kredietnemer ontstaat op dat moment de mogelijkheid om formeel een beroep te doen op deze verjaring, waarmee de wettelijke verplichting tot terugbetaling vervalt. Het is cruciaal om te begrijpen dat de juridische machtsverhouding verschuift: de kredietverstrekker kan de schuld niet meer via de rechter afdwingen, maar de kredietnemer moet wel zelf deze stap zetten om de verjaring doorlopend krediet officieel te bekrachtigen.
De verjaring bij doorlopend krediet verschilt van andere leningen, zoals een persoonlijke lening, voornamelijk door de flexibele aard en het doorlopende karakter van het krediet. Hoewel de wettelijke verjaringstermijn van vijf jaar voor veel consumptieve leningen in Nederland hetzelfde is, beïnvloedt de mogelijkheid om steeds opnieuw geld op te nemen en af te lossen het startpunt en het beheer van die termijn aanzienlijk. Bij een persoonlijke lening is het moment van een gemiste betaling en de opeisbaarheid van de schuld meestal duidelijk, waardoor de verjaringstermijn eenduidig begint. Echter, bij een doorlopend krediet is het startpunt van de verjaringstermijn complexer te bepalen, omdat afgeloste bedragen vaak opnieuw kunnen worden opgenomen en het krediet pas stopt wanneer de consument het zelf actief opzegt. Deze dynamiek betekent ook dat de verjaringstermijn bij een doorlopend krediet vaker opnieuw kan beginnen door acties zoals deelbetalingen of herinneringen van de kredietverstrekker, waardoor de wettelijke afdwingbaarheid van de schuld in de praktijk langer kan voortduren dan bij leningen met een vaste structuur.
De maximale looptijd van een doorlopend krediet, doorgaans 240 maanden (20 jaar), speelt een belangrijke rol bij de verjaring doorlopend krediet. Deze looptijd markeert namelijk het definitieve moment waarop het krediet overgaat van een flexibele opnamefase naar een verplichte aflossingsfase. Hoewel de wettelijke verjaringstermijn van vijf jaar al kan starten bij een gemiste betaling, maakt de maximale looptijd de opeisbaarheid van de hele openstaande schuld duidelijker. Na het verstrijken van deze maximale termijn is er geen sprake meer van opnamemogelijkheden, waardoor de schuld een meer eenduidige vordering wordt en het startpunt van de verjaringstermijn voor het volledige bedrag helderder wordt. Dit helpt de complexiteit van het bepalen van het verjaringsmoment, eigen aan het flexibele karakter van doorlopend krediet, te verminderen.