Over de hoofdsom van een lening betaalt u in principe geen belasting in Nederland. Wel kent de betaalde rente fiscale gevolgen, zoals mogelijke aftrekbaarheid, en beïnvloedt een lening uw vermogen in Box 3.
Belastingheffing over leningen in Nederland betreft het fiscale kader waarbinnen de financiering en de bijbehorende rentelasten worden beoordeeld. Hoewel u in principe geen belasting betaalt over de geleende hoofdsom, zijn er diverse fiscale aspecten die van invloed zijn op de vraag: “betaal je belasting over een lening?”. Zo is de betaalde rente op een persoonlijke lening, mits gebruikt voor de aankoop of verbetering van de eigen woning, onder specifieke voorwaarden aftrekbaar van de belasting. Dit geldt echter niet voor doorlopende kredieten, waarvan de rente doorgaans niet aftrekbaar is bij dergelijke doelen.
Daarnaast beoordeelt de Belastingdienst in Nederland leningen tussen particulieren zorgvuldig. Een renteloze of te lage rente op een onderhandse lening kan door de Belastingdienst als schenking worden beschouwd. Dit kan resulteren in een extra belastingheffing over het verschil met een marktconforme rente, wat van belang is in het huidige jaar 2025. Zorgvuldige naleving van de geldende regels en voorwaarden voorkomt onverwachte fiscale gevolgen.
De manier waarop je belasting betaalt over de rente van een lening hangt sterk af van het doel waarvoor je de lening afsluit. Rente van een lening kan in Nederland onder specifieke voorwaarden aftrekbaar zijn van de belasting, wat je fiscale situatie beïnvloedt. Hieronder lees je wanneer rente aftrekbaar is en welke voorwaarden hieraan verbonden zijn.
Rente is in Nederland fiscaal aftrekbaar wanneer de lening direct gekoppeld is aan de aankoop, verbetering of onderhoud van je eigen woning. Dit geldt bijvoorbeeld voor de rente op een persoonlijke lening gebruikt voor een verbouwing, zoals een nieuwe badkamer of keuken, of voor de financiering van een warmtepomp. Bij hypotheekrenteaftrek mag je de rente en kosten maximaal 30 jaar aftrekken. Ook boeterente bij het openbreken van een rentevastperiode is aftrekbaar, net als de rente op zakelijke leningen die je van de winstbelasting mag aftrekken omdat het de belastbare winst verlaagt. Wanneer je belasting betaalt over een lening, is vooruitbetaalde rente echter slechts aftrekbaar voor de eerste zes maanden van het belastingjaar waarop die betrekking heeft. De rente op een doorlopend krediet is daarentegen nooit aftrekbaar, zelfs niet als deze voor woningverbetering is ingezet. Let op: rente over financiering van restschulden is sinds 2018 niet meer aftrekbaar, tenzij de schuld vóór 1 januari 2018 is gefinancierd.
Om de rente van een persoonlijke lening fiscaal te mogen aftrekken, wat invloed heeft op de belasting die je betaalt over een lening, moet deze aan specifieke voorwaarden voldoen. De belangrijkste hiervan zijn:
Let op: voldoet de lening niet aan deze strenge voorwaarden, dan is de rente niet aftrekbaar in box 1, hoewel de lening zelf wel als schuld in box 3 kan meetellen.
Hypotheekrenteaftrek voor leningen voor woningverbetering betekent dat je de rente en bepaalde kosten mag aftrekken van je belastbaar inkomen, wat resulteert in een belastingvoordeel. Hierdoor betaal je minder belasting over een lening die aantoonbaar is gebruikt voor bijvoorbeeld een aanbouw, keuken of zonnepanelen. Deze aftrek kan je netto maandlasten verlagen, vooral bij annuïteitenhypotheken. Naast de rente zijn ook kosten zoals notariskosten, kadastrale rechten en taxatiekosten aftrekbaar, mits deze noodzakelijk waren voor het verkrijgen van de hypotheek. Let op, het maximale aftrektarief hiervoor is in 2023 verlaagd naar 37,07 procent. Ook de rente op een verhoogde hypotheek, gebruikt om een persoonlijke lening voor woningverbetering af te lossen, is fiscaal aftrekbaar, zolang de lening voor de eigen woning is ingezet. Dit omvat een breed scala aan projecten, van badkamerrenovatie tot energiebesparende maatregelen.
Voor zakelijke leningen zijn de rente en bijbehorende kosten in bijna alle gevallen fiscaal aftrekbaar, wat je belasting over een lening indirect verlaagt door de winst te verminderen. Dit betekent dat de rente over een zakelijke lening van de winstbelasting mag worden afgetrokken, waardoor je belastbare winst afneemt. Let wel, de lening zelf is niet direct aftrekbaar van de belasting, alleen de kosten die ermee verbonden zijn. Naast rente kun je ook aanvraag- en afsluitkosten aftrekken, die doorgaans variëren van 1% tot 3% van het leenbedrag. Deze aftrek van rentekosten op de winst kan leiden tot een belastingbesparing van tussen de €1.000 en €1.800, afhankelijk van je belastingtarief. Het is hierbij essentieel dat je administratie rondom deze kosten duidelijk is om de aftrek te kunnen waarborgen.
Je betaalt over een lening die in box 3 valt, geen directe belasting, maar deze beïnvloedt wel je belastbaar vermogen. Concreet kunnen persoonlijke leningen, doorlopende kredieten en autoleningen als schulden meetellen in box 3, wat bijdraagt aan een lagere vermogensrendementsheffing indien ze een bepaalde schuldendrempel overschrijden.
Een lening in box 3 wordt meegenomen als schuld, wat je belastbaar vermogen vermindert. Jouw belastbaar vermogen voor de vermogensrendementsheffing wordt namelijk berekend door bezittingen, zoals spaargeld en aandelen, te verminderen met je schulden. Hierbij is het belangrijk om te weten dat niet het volledige leenbedrag direct aftrekbaar is. Er geldt namelijk een schuldendrempel deze bedraagt €3.800 voor alleenstaanden en €7.600 voor fiscale partners. Alleen het deel van de lening dat boven deze drempel uitkomt, mag je van je totale vermogen aftrekken. Dit verlaagt je netto vermogen op de peildatum van 1 januari, wat kan leiden tot een lagere vermogensrendementsheffing.
Een lening beïnvloedt je belastbaar vermogen in box 3 doordat het als schuld je totale vermogen kan verlagen, wat je uiteindelijk minder belasting over een lening in de vorm van vermogensrendementsheffing kan kosten. Concreet verminderen leningen in box 3 de grondslag waarover je vermogensrendementsheffing betaalt. Wanneer je schulden boven de bekende drempel van Box 3 uitkomen, mag je het overschrijdende deel van je vermogen aftrekken, waardoor je netto vermogen afneemt. Het belastbaar Box 3-inkomen wordt in 2025 fictief vastgesteld op 5 procent van het werkelijke vermogen. Een lagere vermogensgrondslag door je leningen betekent dus direct dat je minder van die 5 procent hoeft af te dragen. Bovendien kan een verlaagd box 3-vermogen ertoe leiden dat je geen vermogensbelasting hoeft te betalen als je onder de heffingsvrije grens zakt, of dat je recht hebt op toeslagen zoals huur- of zorgtoeslag.
De fiscale gevolgen van niet-marktconforme rente bij onderhandse leningen zijn dat de Belastingdienst het rentevoordeel als een schenking kan zien, waarover je dan schenkbelasting betaalt. Dit is vooral relevant bij leningen tussen familie of vrienden, waar een te lage rente tot onverwachte belastingheffing kan leiden. Verdere details over wanneer dit precies gebeurt en wie de schenkbelasting betaalt, bespreken we hieronder.
Een te lage rente bij een lening leidt tot schenkbelasting wanneer de Belastingdienst het rentevoordeel als een schenking beschouwt. Dit gebeurt specifiek bij onderhandse leningen, zoals tussen familieleden of vrienden, waar de afgesproken rente minder dan marktconform is. De Belastingdienst in Nederland kan deze te lage rente zien als een schenking en daarover extra belasting heffen, wat in 2025 onverminderd van kracht blijft. Een lening met een te lage rente draagt een risico op schenkbelasting, omdat de fiscus het renteverschil als een fiscale bevoordeling ziet. Om te voorkomen dat jouw lening als schenking wordt aangemerkt, is het daarom cruciaal een marktconforme rente af te spreken.
Bij onderhandse leningen met een te lage rente betaalt de leninggever in Nederland de schenkbelasting over het rentevoordeel. De Belastingdienst ziet dit renteverschil tussen de afgesproken en de marktconforme rente namelijk als een fiscale bevoordeling. Alleen als dit voordeel de jaarlijkse vrijstelling overschrijdt, is belasting daadwerkelijk verschuldigd. De hoogte van deze schenkbelasting hangt bovendien sterk af van de relatie tussen de schenker en de ontvanger. Zo bedraagt het tarief voor een schenking tot €154.197 in 2025 bijvoorbeeld 10 procent voor kinderen, terwijl dit voor overige ontvangers 30 procent is.
Om de belasting over een lening en de rente te berekenen, kijk je vooral naar de fiscale behandeling van de lening en de rente in jouw specifieke situatie. De berekening van de rente die je over een lening betaalt, hangt af van het leenbedrag, de looptijd en het rentepercentage, wat direct invloed heeft op je maandlasten en totale kosten. Of je vervolgens belasting betaalt over deze lening of de rente, en hoe je dit precies berekent, leggen we in de onderstaande subheaders uitgebreider uit.
Bij een voorbeeldberekening van belastingheffing over rente en een lening begin je met het vaststellen van de totale rentekosten over de looptijd van de lening. Of je vervolgens belasting betaalt over een lening of de betaalde rente, hangt sterk af van het type lening en de specifieke fiscale regels die daarop van toepassing zijn. Stel je voor, je sluit een persoonlijke lening af voor €2.500 met een vaste rente van 10,20% en een looptijd van 60 maanden. Over deze periode betaal je dan in totaal €3.169 terug, inclusief de rente. Voor een hogere persoonlijke lening van €25.000, met dezelfde looptijd van 60 maanden en een rente van 6,40%, bedraagt het totale terug te betalen bedrag €29.153. Deze voorbeelden illustreren de opbouw van de rentekosten, die de basis vormen voor eventuele fiscale overwegingen, al is de rente bij een persoonlijke lening in Nederland zelden fiscaal aftrekbaar.
Online tools zijn essentieel om helder te krijgen of en wanneer je belasting betaalt over een lening, en hoeveel. Deze rekentools, zoals die van de Belastingdienst en RekenBuddy, helpen je bij het berekenen van diverse belastingbedragen, waaronder inkomstenbelasting en heffingskortingen. Specifiek voor leningen is het handig dat ze de belasting in box 1, box 2 en box 3 kunnen berekenen, wat relevant is voor de invloed van leningen op je vermogen. Zo biedt de Belastingdienst een voorbeeldberekening voor de te betalen belasting over spaargeld in Box 3 voor 2025, en zijn rekentools van RekenBuddy al bijgewerkt met de voorlopige cijfers uit het Belastingplan 2025. Zelfs complexe zaken als crypto-belastingrapportage kunnen automatisch binnen 5 minuten worden gegenereerd met gespecialiseerde software, wat tijd en stress bespaart.
Jazeker, je moet bepaalde leningen opgeven bij de Belastingdienst, vooral als deze invloed hebben op hoeveel belasting je betaalt over een lening of je inkomen. Dit is met name het geval voor leningen voor je eigen woning die je niet bij een bank of financiële instelling afsluit, zoals familieleningen. Het correct doorgeven van een dergelijke onderhandse lening aan de Belastingdienst is cruciaal om eventuele hypotheekrenteaftrek veilig te stellen. Zo moeten je ouders jaarlijks de leninggegevens van een eigenwoninglening aan jou doorgeven via hun aangifte inkomstenbelasting. Ook wijzigingen in een lening voor de eigen woning dien je tijdig, uiterlijk binnen een maand na het einde van het jaar van de wijziging, door te geven. Een uitzondering hierop is een hypothecaire lening die je vóór 1 januari 2013 hebt afgesloten, of de oversluiting van zo’n oude hypotheek; deze hoef je niet te melden. Het is dus belangrijk om altijd goed te controleren of jouw specifieke lening gemeld moet worden om fiscale verrassingen te voorkomen.
Ja, in sommige gevallen betaal je belasting over de ontvangen rente van een lening die jij als verstrekker hebt uitgeleend. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer je investeert via een crowdfundingplatform en daar rente ontvangt. Over de rente die je via zo’n platform ontvangt, wordt namelijk een vast belastingtarief van 20 procent ingehouden. Ook als je als privépersoon of via je eigen bv geld uitleent en rente ontvangt, telt dit als inkomen of winst. Een eigen bv moet ontvangen rente bij de winst tellen, terwijl bij private leningen de ontvangen rente voor fiscale doeleinden als inkomen wordt gezien. Het is essentieel om deze inkomsten correct op te geven in je belastingaangifte om verrassingen te voorkomen.
De Belastingdienst behandelt de rente van een lening door te controleren of deze marktconform is en of je deze mag aftrekken. Bij onderhandse leningen, waar de rente minder dan marktconform is, kan de Belastingdienst het verschil aanmerken als een verkapte schenking, waarover dan schenkbelasting verschuldigd kan zijn. Zo heeft de Belastingdienst in specifieke gevallen rente op een eigenwoningschuld gecorrigeerd naar bijvoorbeeld 2,75 procent of stelde een inspecteur een rente van 4,5% vast, als de overeengekomen rente niet zakelijk was. Als je belasting betaalt over een lening, dan is dit vaak niet over de hoofdsom zelf, maar de rente daarover. Tegelijkertijd kan rente van een lening in bepaalde situaties juist aftrekbaar zijn van belasting, afhankelijk van het leendoel en type lening. Dit benadrukt het belang van een correcte en realistische rentevaststelling om fiscale verrassingen te voorkomen.
Nee, over het algemeen kun je de betaalde rente van een persoonlijke lening niet terugvragen, wat inhoudt dat je er geen belasting over terugkrijgt. Een belangrijke uitzondering hierop is als de lening specifiek is afgesloten voor de financiering van een verbouwing aan je eigen woning. In dat geval mag je de rente behandelen als eigenwoningschuld in box 1, waardoor deze wel aftrekbaar wordt van je inkomen. Het is daarbij cruciaal dat je het leendoel goed documenteert en correct opgeeft bij de Belastingdienst. Zonder deze specifieke voorwaarde en correcte administratie heeft de betaalde rente van je persoonlijke lening geen fiscaal voordeel.
Als je overweegt je woning te verduurzamen met een lening, dan betaal je in veel gevallen geen belasting over de rente die je hiervoor betaalt; integendeel, je kunt deze vaak aftrekken. De rente op een persoonlijke lening of een hypothecaire lening die specifiek wordt gebruikt voor energiebesparende maatregelen aan je eigen woning, is namelijk fiscaal aftrekbaar in box 1 als eigenwoningschuld. Bovendien bieden banken vaak speciale verduurzamingsleningen aan met een gunstiger rentetarief dan reguliere consumptieve kredieten. Je kunt ook in aanmerking komen voor een duurzaamheidskorting op je hypotheekrente als je woning na de aanpassingen een beter energielabel behaalt, zoals B, A of hoger. Deze kortingen kunnen oplopen tot wel 0,4% à 0,5% bij aanbieders zoals Budget Hypotheek Duurzaam en Syntrus Achmea Hypotheken. Deze fiscale voordelen, gecombineerd met lagere energiekosten en een hogere woningwaarde, maken verduurzaming een financieel aantrekkelijke investering op de lange termijn.
Lening.com helpt je op diverse manieren bij het vinden van een passende lening en het begrijpen van de fiscale aspecten, zoals de vraag of je belasting betaalt over een lening. Wij bieden een 100% onafhankelijke vergelijking van kredietverstrekkers die onder toezicht staan van de AFM en DNB, en begeleiden je stap voor stap in het proces.
Let op: Hoewel onze experts algemene financiële hulp bieden, is Lening.com geen belastingadviseur en adviseren wij je bij complexe fiscale vragen altijd een specialist te raadplegen. Met een klantbeoordeling van gemiddeld 4.1 van 5 streven we ernaar je optimaal te helpen.