Borg staan voor een lening betekent dat u, de borg, zich garant stelt voor de betaling van een schuld als de oorspronkelijke lener niet kan terugbetalen. Dit houdt in dat banken u zien als een extra zekerheid voor het uitgeleende geld en u persoonlijk aansprakelijk bent met uw vermogen als de lener in gebreke blijft. Op deze pagina ontdekt u wat borg staan precies inhoudt, welke voorwaarden, risico’s en alternatieven er zijn, en wie er in aanmerking komt om borg te staan voor uiteenlopende leningen, van een ING lening tot een ambtenarenlening.
Borg staan voor een lening betekent dat u de financiële zekerheid biedt dat een lening wordt terugbetaald, zelfs als de oorspronkelijke lener dit niet kan. Dit maakt u als borg persoonlijk aansprakelijk met uw eigen vermogen voor de openstaande lening, wat inhoudt dat u verplicht bent de betaling ervan over te nemen wanneer de aanvrager in gebreke blijft. Banken beschouwen deze borgstelling als een cruciale extra zekerheid voor het uitgeleende geld, bijvoorbeeld wanneer een ouder borg staat voor kind bij een hypothecaire lening om de bank extra zekerheid te bieden. Een dergelijke persoonlijke borgstelling kan een aflopende of vaste omvang hebben en zelfs een onbepaalde looptijd voor zowel oude als nieuwe schulden.
Om borg te kunnen staan voor een lening, stellen banken en andere geldverstrekkers specifieke voorwaarden waaraan u als borgsteller moet voldoen, om zo hun risico op wanbetaling te beperken. Allereerst is het cruciaal dat u als borg volledig op de hoogte bent van alle kredietvoorwaarden, zoals de maandelijkse terugbetalingen, de looptijd van de lening en de exacte omvang van uw waarborg; u tekent immers na akkoord op de offerte een schriftelijke borgstellingsovereenkomst. Een belangrijke juridische eis bij een persoonlijke borgstelling is bovendien dat, indien u getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap heeft, de toestemming van uw echtgenoot of partner vereist is om te voorkomen dat de borgstelling later ongeldig wordt verklaard.
Afhankelijk van de lening en de lener kunnen er verdere voorwaarden gelden. Voor ondernemers die borg staan voor leningen van hun BV, is het bijvoorbeeld van groot belang dat de borgstelling als ‘zakelijk’ wordt beoordeeld, wat onder andere inhoudt dat er een realistische kans op terugbetaling is en soms een borgstellingsvergoeding wordt afgesproken. Financiers vragen vaak een persoonlijke borgstelling als er onvoldoende onderpand is, waarbij de borgtocht een bedrag in de akte heeft dat in verhouding staat tot de totale schuld. Bij grotere bedragen, zoals leningen boven de €25.000, vragen kredietverstrekkers soms een onroerende waarborg, of zelfs de borgstelling van twee privépersonen voor leningen boven €20.000 bij specifieke aanbieders. Tot slot kan de verplichting tot borg staan voor lening voortkomen uit specifieke regelgeving voor bepaalde financieringstypen.
Het grootste risico van borg staan voor een lening is dat u volledig financieel verantwoordelijk wordt voor de schuld als de oorspronkelijke lener niet meer betaalt. Dit betekent dat uw eigen spaargeld en persoonlijke bezittingen, zoals uw huis, kunnen worden aangesproken om de openstaande lening af te lossen, wat kan leiden tot aanzienlijke financiële problemen en zelfs een negatieve BKR-registratie voor u als borg. Voor ondernemers die privé borg staan voor zakelijke leningen van hun bedrijf, breidt deze persoonlijke aansprakelijkheid zich uit tot hun privévermogen voor de bedrijfsschulden.
Daarnaast beïnvloedt uw borgstelling uw eigen financiële positie en kredietwaardigheid, waardoor het moeilijker kan worden om zelf een nieuwe lening of hypotheek af te sluiten. Mocht u als borg de lening hebben voldaan, dan ontstaat er weliswaar een regresvordering op de oorspronkelijke lener, wat betekent dat u het betaalde bedrag van hen kunt terugvorderen. De kans dat u dit geld daadwerkelijk terugziet, is echter vaak klein als de oorspronkelijke lener al in financiële moeilijkheden verkeerde. Vergeet bovendien niet dat de wettelijk vereiste toestemming van uw echtgenoot of partner cruciaal is; het ontbreken hiervan kan de borgstelling ongeldig maken en onvoorziene juridische en relationele problemen veroorzaken.
In principe kan iedereen borg staan voor een lening die aan de strenge eisen van de kredietverstrekker voldoet en over voldoende financiële middelen beschikt. Dit zijn vaak privépersonen zoals ouders of andere familieleden die bijvoorbeeld borg staan voor kind bij een banklening, met name voor een hypothecaire lening, om de bank extra zekerheid te bieden. Ook ondernemers staan veelvuldig persoonlijk borg voor leningen die hun bedrijf afsluit, wat betekent dat zij met hun privévermogen garant staan voor de schuld. Een belangrijke uitzondering is de Nederlandse overheid, die via regelingen zoals de Borgstellingsregeling MKB-kredieten ook borg kan staan voor leningen aan ondernemers, om hen te ondersteunen bij het verkrijgen van financiering wanneer banken zelf onvoldoende zekerheden zien. Ongeacht wie borg staat, de borgsteller moet altijd financieel stabiel zijn en, als diegene gehuwd is of een geregistreerd partnerschap heeft, is de schriftelijke toestemming van de echtgenoot of partner vereist om de borgstelling geldig te maken, zoals eerder benoemd.
Om succesvol borg te staan voor een lening moet u een aantal duidelijke stappen volgen, waarbij volledig inzicht in de financiële verplichtingen en de correcte juridische vastlegging van groot belang zijn. De eerste stap is om u gedetailleerd te verdiepen in alle kredietvoorwaarden van de lening, zoals de maandelijkse aflossingen, de totale looptijd en de precieze hoogte van uw waarborg, aangezien u bij een betalingsachterstand persoonlijk aansprakelijk wordt gesteld. Heeft u een echtgenoot of geregistreerd partner, dan is bovendien de schriftelijke toestemming van uw partner een vereiste om de borgstelling rechtsgeldig te maken. Na akkoord met de uiteindelijke offerte, formaliseert u uw rol door het ondertekenen van de schriftelijke borgstellingsovereenkomst bij de kredietverstrekker.
De bank of kredietverstrekker zal altijd uw eigen financiële situatie uitgebreid toetsen om te bepalen of u over voldoende middelen beschikt om de verplichtingen als borgsteller te kunnen dragen. Het is hierbij van groot belang dat u financieel stabiel bent. Een specifiek voorbeeld hiervan is dat geldverstrekkers zoals BridgeFund voor zakelijke leningen expliciet een persoonlijke borgstelling eisen van eigenaren of bestuurders van leningnemers, waarbij zij geen onderpanden nodig hebben bij het afsluiten van de lening. Wij raden u aan altijd onafhankelijk advies in te winnen voordat u deze serieuze verantwoordelijkheid aangaat, om zo de langetermijngevolgen voor uw eigen financiën goed te kunnen overzien.
In plaats van borg staan voor een lening, zijn er diverse alternatieven die u kunt overwegen om financiering te verkrijgen of de benodigde zekerheid te bieden. Een van de meest directe opties is het gebruik van eigen spaargeld, waardoor u geen rente- of afsluitkosten betaalt en financieel onafhankelijk blijft. Een andere veelvoorkomende mogelijkheid is het afsluiten van een onderhandse lening bij vrienden of familie; dit kan met lage kosten gepaard gaan, maar het is verstandig om altijd een schriftelijke leenovereenkomst op te stellen om afspraken vast te leggen en sociale druk te verminderen.
Voor wie geen traditionele bancaire lening kan krijgen of extra zekerheid zoekt zonder persoonlijke borgstelling, bieden non-bancaire geldverstrekkers en alternatieve financieringsroutes uitkomst. Denk hierbij aan opties zoals crowdfunding, factoring, leasing, of het aantrekken van private investeerders, die vaak flexibelere voorwaarden hanteren en zelfs betere leenvoorwaarden kunnen bieden dan traditionele banken, zoals lagere rentes of boetevrij extra aflossen. Bovendien zijn er in specifieke gevallen, zoals bij een negatieve BKR-registratie of geen vast inkomen, alternatieven zoals een lening met onderpand of het aanvragen van een lening bij een gemeentelijke kredietbank.
Hoewel in principe iedereen borg kan staan voor een lening, zijn het de strenge eisen van de kredietverstrekker die bepalen wie daadwerkelijk in aanmerking komt. De doorslaggevende factor is dat de borgsteller over voldoende financiële middelen en stabiliteit beschikt om de lening te kunnen aflossen als de oorspronkelijke lener in gebreke blijft. Dit maakt dat voornamelijk privépersonen zoals familieleden of bekenden, en in zakelijke context, ook leveranciers, bereid zijn deze verantwoordelijkheid op zich te nemen, zoals vaak het geval is bij een gratis garantstelling bij een minilening. Uiteindelijk zal elke potentiële borgsteller een grondige financiële toetsing ondergaan en is, indien gehuwd of in een geregistreerd partnerschap, de schriftelijke toestemming van de partner altijd vereist.
Wanneer een lener niet terugbetaalt, zal de leningverstrekker als eerste een herinnering aan de lener sturen om het openstaande bedrag te voldoen, vaak met een termijn voor terugbetaling. Als de betaling uitblijft en de lener zijn verplichtingen niet nakomt, verkeert deze automatisch in verzuim en worden extra kosten en boetes in rekening gebracht, wat kan leiden tot een negatieve BKR-registratie. Vervolgens riskeert de lener die achterstallige aflossingen niet betaalt de inschakeling van een incassobureau en uiteindelijk een deurwaarder, wat het probleem van niet terugbetalen verder verergert en vaak resulteert in nog hogere incasso- en deurwaarderskosten die de lener dan waarschijnlijk óók niet kan betalen.
Als er iemand borg staat voor de lening, dan schuiven de financiële gevolgen uiteindelijk door naar de borgsteller. De kredietverstrekker zal de borgsteller aanspreken om de openstaande schuld af te lossen, zoals eerder op deze pagina vermeld. Om deze escalatie te voorkomen, is het cruciaal dat de leningnemer met betalingsproblemen zo snel mogelijk de leningverstrekker informeert om een betalingsregeling af te spreken. Kan er geen regeling worden getroffen, dan kan de lener zelfs hulp vragen van een schuldbemiddelaar om verdere financiële problemen te voorkomen. Bij zakelijke leningen kan het niet terugbetalen leiden tot aanspraak op onderpand of persoonlijke bezittingen van de ondernemer die privé borg staat.
De looptijd van een borgstelling kan sterk variëren en is afhankelijk van de aard van de lening en de specifieke afspraken. Hoewel een persoonlijke borg staan voor een lening een onbepaalde looptijd kan hebben, wat betekent dat uw garantstelling zowel oude als nieuwe schulden kan dekken zonder een vaste einddatum, zijn er ook duidelijke situaties waarin de duur wel begrensd is. Zo heeft een BMKB-Groen borgstelling bijvoorbeeld een garantstelling van 12 jaar, en voor een lening met staatsborgstelling aan een rechtspersoon is de looptijd 3 jaar. Banken hanteren daarnaast vaak een maximale looptijd van twaalf jaar voor een lening waarbij gebruik wordt gemaakt van een borgstellingskrediet. Het is daarom van groot belang dat u altijd de specifieke voorwaarden van de borgstellingsovereenkomst goed bestudeert, zodat u precies weet hoe lang uw financiële verantwoordelijkheid duurt en welke schulden hieronder vallen.
Nee, borg staan voor een lening zonder eigen vermogen is in de praktijk uiterst moeilijk, zo niet onmogelijk. De essentie van borg staan is dat u als borgsteller persoonlijk aansprakelijk bent met uw vermogen als de oorspronkelijke lener niet kan terugbetalen, zoals eerder op deze pagina vermeld. Banken en andere kredietverstrekkers eisen juist een borgstelling om extra zekerheid te hebben, met de verwachting dat u de schuld kunt aflossen met uw eigen bezittingen, zoals spaargeld, een woning of ander eigendom. Zeker wanneer de lener zelf onvoldoende eigen inbreng heeft, vragen banken doorgaans om persoonlijke of hypothecaire waarborgen van de borgsteller. Een potentiële borgsteller zal altijd een grondige financiële toetsing ondergaan, waarbij het ontbreken van eigen vermogen een direct obstakel vormt voor de goedkeuring van de borgstelling.
Nee, borg staan voor een lening is niet altijd verplicht. De noodzaak voor een borgstelling hangt sterk af van de kredietverstrekker, de aard van de lening en de financiële situatie van de lener. Hoewel borgstelling bij bepaalde soorten financieringen vanuit regelgeving verplicht kan zijn, is het dus geen universele eis. Veel zakelijke leningnemers zonder voldoende onderpand moeten bijvoorbeeld een persoonlijke borgstelling geven. Leningverstrekkers zoals BridgeFund eisen bijvoorbeeld een persoonlijke borgstelling van eigenaren of bestuurders bij zakelijke leningen, terwijl het bij Aegon leningen en hypotheken juist vaak niet mogelijk is om borg te staan voor een lening. Het is cruciaal om dit per lening te controleren, want het is geen standaardprocedure.
Wanneer u rood staat op uw betaalrekening, beïnvloedt dit zowel uw eigen mogelijkheid om een lening aan te vragen als uw geschiktheid om borg te staan voor een lening. Rood staan is een vorm van consumptief krediet, een tijdelijke lening van de bank, die bij langere periodes erg duur kan zijn met rentes tot wel 15 procent, aanzienlijk hoger dan de rente van een persoonlijke lening. Hoewel het aanvragen van een lening mogelijk is wanneer u rood staat – mits dit binnen de afgesproken limiet en met toestemming van de bank gebeurt – adviseren banken en kredietverstrekkers doorgaans om eerst uw roodstand af te lossen of over te sluiten naar een voordeligere persoonlijke lening. Een gedetailleerde uitleg over deze opties vindt u op rood staan en een lening aanvragen.
Voor de rol van borgsteller is financiële stabiliteit cruciaal, zoals elders op deze pagina vermeld. Iemand die langdurig of onbevoegd rood staat, toont een minder stabiele financiële situatie, wat een direct obstakel vormt voor het goedkeuren van een borgstelling. Een kredietverstrekker zal de financiële situatie van een potentiële borgsteller nauwkeurig toetsen, en onbetaalde of structurele roodstand kan de inschatting van diens draagkracht negatief beïnvloeden, waardoor de persoon mogelijk niet in aanmerking komt om borg te staan.
Hoewel de algemene principes van borg staan voor een lening breed van toepassing zijn, beoordeelt ING de aanvragen voor haar leningen primair op de kredietwaardigheid van de hoofdaanvrager. Voor een persoonlijke lening bij ING, bijvoorbeeld voor een verbouwing of om een restschuld hypotheek af te lossen, ligt de focus op uw eigen financiële stabiliteit, met vaste rentes zoals 10,2 procent voor een lening van €2.500 of 9,8 procent voor €5.000 met daarbij behorende vaste maandlasten. Een borgstelling is geen standaard vereiste bij dergelijke persoonlijke leningen, maar kan in uitzonderlijke gevallen ter overweging komen als uw eigen financiële situatie onvoldoende zekerheid biedt voor ING. Denk hierbij aan situaties waarbij de hoofdaanvrager niet voldoet aan de eisen voor de benodigde financiering, waarbij dan de reeds op deze pagina beschreven strenge voorwaarden voor de borgsteller van kracht zouden zijn. Voor ING’s zakelijke financiering, die kan oplopen tot €1.000.000, is het wel gebruikelijker dat er aanvullende zekerheden of persoonlijke borgstellingen worden gevraagd, wat de complexiteit van de borgstelling bij dit type leningen onderstreept.
Borg staan bij het aanvragen van een ambtenaren lening is meestal minder vaak nodig dan bij andere leningen, omdat ambtenaren door kredietverstrekkers als een financieel stabiele groep worden gezien. Dit komt doordat de aanvraag van een lening als ambtenaar vaak leidt tot een lagere rente, mede dankzij de ‘scorekaarten’ van banken en de ‘beroepscode’ die de ambtenarenstatus aantoont. Vanwege hun stabiele inkomen en baanzekerheid bieden ambtenaren zelf al een solide basis voor terugbetaling.
Alleen in specifieke situaties, zoals bij bestaande financiële problemen, een negatieve BKR-registratie, of bij het aanvragen van een zeer hoog leenbedrag, kan een kredietverstrekker toch om een borgstelling vragen. In zulke uitzonderlijke omstandigheden zou de borgsteller moeten voldoen aan de algemene strenge eisen van de kredietverstrekker, zoals eerder op deze pagina beschreven, om als extra zekerheid te dienen. Meer informatie over deze specifieke lening vindt u op onze pagina over de ambtenarenlening.